Osnovna pravila uzimanja i dostavljanja uzoraka respiratornog trakta za mikološke analize
- Uzorak uzeti sa pravog mesta i izbeći kontaminaciju fiziološkom mikroflorom.
- Uzorak uzeti u pravo vreme i u dovoljnoj količini.
- Uzimanje uzorka vrši se primenom principa asepse i antisepse.
- Po mogućstvu, materijal uzorkovati na početku bolesti, pre primene antimikrobnih lekova, uz poštovanje uzorkovanja za određene analize
- Donešeni uzorak primiti na mikrobiološku analizu ukoliko je ispoštovano uputstvo za uzorkovanje datog materijala; u suprotnom se uzorak vraća ili na zahtev klijenta prima uz propratno obaveštenje laboratoriji koja vrši analizu o dostavljenom uzorku.
Bris sluznice grla
Drvenom špatulom pritisnuti jezik i laganom rotacijom pamučnog brisa, uz pritisak, obrisati tonzile, tonzilarne lože i ždrelo, pazeći da se ne dotakne jezik ili sluzokoža usne duplje.
Kada su vidljivi gnojni čepići na tonzilama treba ih obrisati.
Uzorak dostaviti u laboratoriju unutar 2 sata od uzimanja.
Uzorak se može sačuvati u transportnoj podlozi na sobnoj temperaturi (22-25°C) i dostaviti u laboratoriju unutar 24 sata.
Bris jezika, nepca, gingive, bukalne sluznice
Bris se se uzima rotirajućim pokretima po izmenjenoj sluznici.
Transport do laboratorije u periodu do 2 sata na sobnoj temperaturi ili u transportnoj podlozi na sobnoj temperaturi (22-25°C) unutar 24 sata.
Bris sluznice nosa
Bris sluznice nosa se uzorkuje posebno za levu i posebno za desnu nozdrvu.
Bris se plasira do oko 2 cm u nozdrvu i uzorak se uzima rotirajućim pokretima po nazalnoj sluznici.
Transport do laboratorije u periodu do 2 sata na sobnoj temperaturi ili u transportnoj podlozi na sobnoj temperaturi (22-25°C) unutar 24 sata.
Lavaža indukovanog sinonazalnog sekreta
Pre lavaže indukovanog sinonazalnog sekreta pacijentima je potrebno brisom detaljno obrisati nosni kavum kako bi se smanjila mogućnost kontaminacije.
Hipertonični rastvor NaCl putem sterilisanog raspršivača raspršava se u svaku nozdrvu po 3 puta. Nakon raspršivanja spreja, pacijenti snažnim izduvavanjem kroz nos izbace sadržaj.
Najbolji rezultati se postižu ukoliko se sadržaj izduvava direktno na pripremljene hranljive podloge i posebno za svaku nozdrvu.
Transport do laboratorije u periodu do 2 sata na sobnoj temperaturi ili u transportnoj podlozi na sobnoj temperaturi (22-25°C) unutar 24 sata.
Aspirat indukovanog sinonazalnog sekreta
Nakon inhalacije 5 ml hipertoničnog rastvora NaCl putem PARI-SINUS inhalatora tokom 10 minuta u kvadripedalnom položaju, nakon inhalacije svake nozdrve pojedinačno, mucin iz sinusa se uzorkuje putem aspiracije u ležećem položaju sa glavom zabačenom u nazad pod uglom od 30° pomoću mukus ekstraktora koji je jednim krajem povezan za aparat za aspiraciju, dok se drugi kraj plasira pod pravim uglom kroz nosne hodnike do sinusa. Sadržaj iz sinusa se kroz mukus ekstraktor sakuplja u sterilnoj posudi aparata. Aspiracija se vrši posebno za leve i posebno za desne paranazalne sinuse.
Aspiracija sadržaja iz sinusa je pravilna ukoliko je količina aspiriranog sadržaja 1 ml ili više.
Transport do laboratorije u periodu do 2 sata na sobnoj temperaturi ili u transportnoj podlozi na sobnoj temperaturi (22-25°C) unutar 24 sata.
Sputum
Jutarnji ispljuvak je najpogodniji uzorak.
Bolesnik treba da opere zube četkicom bez zubne paste i ispere usta vodom.
Važno je upozoriti bolesnika da nazofaringealni sekret i pljuvačka nisu ispljuvak.
Bolesnik treba da se duboko nakašlje i izbaci ispljuvak (5-10 ml) u sterilnu posudu.
Uzorak treba dostaviti u laboratoriju u roku od 2 sata.
Napomena: ukoliko to nije moguće, uzorak se može sačuvati na +4°C najduže 24 sata do dostave u laboratoriju.
Indukovani sputum
Pre inhalacije bolesnik treba da opere zube četkicom bez zubne paste, ispere usta vodom i popije 2 čaše vode.
Za inhalaciju se koristi oko 25 ml 3-5% sterilnog rastvora NaCl.
Tokom inhalacije, svakih 5 minuta, bolesnik duboko iskašlje u sterilnu posudu (svaki ispljuvak posebno).
Bronhijalni aspirat i bronhoalveolarni lavat (BAL)
Uzorak se uzima direktno iz donjih partija respiratornig trakta pomoću fleksibilnog fiberoptičkog bronhoskopa (bolnički uslovi).
Treba dostaviti što veću količinu uzorka.
Uzorak treba dostaviti u laboratoriju u roku od 2 sata.
Napomena: ukoliko to nije moguće, uzorak se može sačuvati na +4°C najduže 24 sata do dostave u laboratoriju.
